Vəli Əliyev yazır...
Dostluqlar niyə zəifləyir, münasibətlər niyə soyuyur?
Bəzən iki insan arasında elə bir bağ yaranır ki, bu bağ nə sözlə izah olunur, nə də ölçülür. Onlar eyni cümləni yarımçıq deyib anlayar, eyni susqunluqda eyni ağrını hiss edərlər. Bu, adi tanışlıq deyil, bu – ruhən yaxın dostluqdur. Belə dostluq səssiz razılaşmalar üzərində qurular, etibarla möhkəmlənər, zamanla dərinləşər.
Amma həyat elə qurulub ki, bəzən bu iki ruhun arasına üçüncü bir nəfər daxil olur. Və çox vaxt bu giriş bir qapının açılması yox, bir pəncərədən düşən kölgə kimi olur.
Dostluğun Səssiz Tarazlığı Pozulanda
İki ruhən yaxın dost arasında görünməz bir tarazlıq var. Kim nə vaxt danışacaq, kim nə vaxt susacaq, kim nə qədər yaxın ola bilər – bütün bunlar yazılmamış qanunlardır. Üçüncü bir dost bu tarazlığa daxil olduqda, istər-istəməz bu qanunlar pozulur.
Çünki artıq:
sirlər tam deyil,
sözlər ölçülür,
susqunluqlar şərh olunur,
baxışlar əvvəlki kimi sərbəst deyil.
Bir vaxtlar iki nəfərlik olan “biz” anlayışı, yavaş-yavaş hesablanan bir üçlüyə çevrilir.
Qısqanclıq yox, itirmə qorxusu
Çoxları bu soyumanı qısqanclıqla izah edir. Amma əslində məsələ çox vaxt qısqanclıq deyil. Bu, itirmə qorxusudur. Bir insan hiss edir ki, onun üçün özəl olan yer artıq bölüşdürülür. Onunla paylaşılan xatirələr, zarafatlar, sükutlar artıq başqasına da açılır.
Bu isə istər-istəməz içində bir sual doğurur:
“Mən əvvəlki qədər lazımlıyam?”
Bu sual cavabsız qaldıqca münasibətlər soyumağa başlayır.
Sözlərin Ünvanı Dəyişəndə
Bir vaxtlar deyilən hər söz ünvanına çatırdı. İndi isə sözlər dolanbac yollardan keçir. Dost, artıq birbaşa danışmaq əvəzinə, özünü geri çəkir. Çünki bilir: dediyi hər fikir başqa qulaqdan keçə bilər, başqa cür yozula bilər.
Beləcə:
səmimiyyət ehtiyatlı olur,
açıq danışıq diplomatikləşir,
dostluq isə yavaş-yavaş rəsmi münasibətə çevrilir.
Üç nəfərlik dostluğun ağır yükü
Hər dostluq üç nəfərlik olmur. Çünki ruhən yaxın iki insan arasında olan bağ:
eyni dərinlikdə hiss,
eyni sürətdə yaxınlaşma,
eyni səviyyədə etibar tələb edir.
Üçüncü şəxs bu ritmə uyğunlaşa bilmədikdə, bağ qırılmır, amma zəifləyir. Sanki möhkəm ipə bir düyün vurulur – ip qopmur, amma əvvəlki kimi düz də qalmır.
Soyuqluq haradan başlayır?
Münasibətlərin soyuması bir anda baş vermir. O, xırda işarələrlə başlayır:
əvvəlki kimi zəng edilməməsi,
görüşlərin seyrəkləşməsi,
səmimi söhbətlərin azalması,
“sonra danışarıq” cümlələrinin artması ilə.
Və bir gün baxırsan ki, vaxtilə hər gün danışan iki dost, artıq bir-birinin həyatından xəbərsizdir.
Əsl səbəb nədir?
Əsl səbəb budur:
Ruhən yaxın dostluq bölünməyi sevmir.
Çünki o, sayla yox, keyfiyyətlə ölçülür. Bu dostluqda məsafə yox idi, amma üçüncü bir nəfərlə birlikdə məsafə yaranır. Və məsafə yaranan yerdə istilik azalır.
Son söz əvəzi
Dostluqlar bəzən xəyanətlə yox, səssiz dəyişikliklərlə bitir. Heç kim pis niyyətli olmur, amma hər kəs bir az uzaqlaşır. Və ən ağrılısı budur ki, ayrılıq yoxdur, amma yaxınlıq da qalmır.
Bəzən dostluq qırılmır…
Sadəcə əvvəlki yerində dayanmır.