AZƏRBAYCAN – TOLERANTLIQ VƏ MULTİKULTURALİZMİN MÜASİR MƏRKƏZİ
Mənəvi dəyərlər / Beynəlxalq
15-11-2025, 17:13
145
Tarixi ənənələr, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin irsi və Prezident İlham Əliyevin multikulturalizm siyasətinin dövlət səviyyəsində təsdiqi
Azərbaycan tarixən fərqli millətlərin və dinlərin sülh içində yaşadığı unikal bir məkan kimi formalaşıb. Bu ənənə əsrlərdən bəri xalqımızın daxili mədəniyyətinə, ictimai həmrəyliyinə və dövlətçilik fəlsəfəsinə çevrilmişdir. Müasir dövrdə tolerantlıq, multikulturalizm və mədəni müxtəlifliyin qorunması Azərbaycanın həm dövlət siyasətinin, həm də beynəlxalq imicinin əsas dayaqlarındandır.
TARİX BOYU TOLERANT MƏKANI— AZƏRBAYCAN
Azərbaycan coğrafiyası əsrlər boyunca müxtəlif sivilizasiyaların kəsişmə nöqtəsi olmuş, burada yəhudilər, xristianlar, müsəlmanlar və digər dini-milli icmalar sülh şəraitində yaşamış, məbədlər və ziyarətgahlar yanaşı fəaliyyət göstərmişdir. Quba Qırmızı Qəsəbə yəhudi icmasının, Qafqaz Albaniyası irsi isə xristian mədəniyyətinin bu torpaqlarda qədim köklərə sahib olduğunun bariz sübutudur.
Bu tarixi ənənələr müasir dövrdə Azərbaycanın multikultural dəyərlərə sadiqliyinin təbii təməli sayılır.
HEYDƏR ƏLİYEV – MÜASİR TOLERANTLIQ SİYASƏTİNİN BANİSİ
Ümummilli Lider Heydər Əliyev müstəqillik dövründə tolerantlığı dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərindən biri kimi müəyyən etmişdir. Onun rəhbərliyi ilə:
Milli azlıqların hüquqlarının qorunması üçün hüquqi baza möhkəmləndirildi;
dini icmalarla dövlət arasında əməkdaşlığın yeni mərhələsi başlandı;
Kilsə və sinaqoqların bərpası üçün dövlət səviyyəsində layihələr həyata keçirildi;
Azərbaycan cəmiyyəti “birlikdə yaşamaq mədəniyyəti” prinsipi ilə inkişaf etdirildi.
Heydər Əliyevin irəli sürdüyü multikulturalizm fəlsəfəsi bu gün Azərbaycanın ideoloji dayaqlarından biri kimi yaşamaqdadır.
İLHAM ƏLİYEV – TOLERANTLIQ SİYASƏTİNİN DAHA DA GÜCLƏNDİRİLMƏSİ.
Prezident İlham Əliyev Ümummilli Liderin siyasi kursunun layiqli davamçısı olaraq multikulturalizm ideyasını dövlət siyasətinin əsas istiqaməti səviyyəsinə yüksəltdi. Onun təşəbbüsü ilə:
2014-cü ildə Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzi yaradıldı;
Multikulturalizm ali təhsil sisteminə daxil edildi;
Dünya ölkələrində Azərbaycan multikulturalizmi kursları açıldı;
Beynəlxalq dini liderlərlə dialoq genişləndirildi;
Milli-mədəni icmaların fəaliyyətinə dövlət dəstəyi gücləndirildi.
Bu tədbirlər Azərbaycanın multikultural dəyərlərə bağlılığının institusional əsasını yaratdı.
2016 – “MULTİKULTURALİZM İLİ”NİN ELAN EDİLMƏSİ
2016-cı ilin Prezident İlham Əliyev tərəfindən “Multikulturalizm ili” elan edilməsi Azərbaycanın tolerantlıq modelinin həm ölkə daxilində, həm də dünyada geniş təbliğ olunması baxımından dönüş nöqtəsi oldu. Bu il çərçivəsində:
Ölkə miqyasında konfranslar, forumlar, simpoziumlar keçirildi;
Müxtəlif din və millətlərin nümayəndələrinin iştirakı ilə dövlət səviyyəli tədbirlər təşkil edildi;
Məktəblərdə və universitetlərdə multikultural dəyərlərin tədrisi daha da gücləndirildi;
Azərbaycan modeli beynəlxalq təşkilatlarda – BMT, UNESCO, Avropa Şurası platformalarında təqdim edildi.
Bu qərar Azərbaycanın tolerantlıq siyasətini rəsmi dövlət kursu kimi təsdiqləyən ən mühüm addımlardan biri oldu.
BEYNƏLXALQ SƏVİYYƏDƏ AZƏRBAYCAN MODELİ
Azərbaycan tolerantlıq və multikulturalizm sahəsində nümunəvi ölkə kimi dünya miqyasında tanınır. Son illərdə:
Bakı Humanitar Forumu,
Dünya Dini Liderlərinin Zirvə toplantıları,
Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumları
kimi beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi edilməsi ölkəmizin qlobal dialoqda fəal rol oynadığını göstərir.
Böyük dini liderlərlə – o cümlədən Vatikanla, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə, yəhudi icmaları ilə əməkdaşlıq münasibətləri Azərbaycanın multikultural dəyərlərinin dünya üzrə təbliği baxımından xüsusi əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycan tolerantlıq və multikulturalizm dəyərlərini yalnız bəyanat səviyyəsində deyil, tarixi ənənə, ictimai-mədəni irs və dövlət siyasəti kimi yaşadan nadir ölkələrdən biridir.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu, Prezident İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi bu siyasət ölkəmizi müxtəliflik içində birliyin, qarşılıqlı hörmətin və sülhün nümunəsinə çevirmişdir.
Bu gün Azərbaycan dünyaya göstərir ki, mədəni müxtəliflik cəmiyyətin zəifliyi deyil, ən böyük gücüdür.
"MİLLİ MƏNƏVİYYAT"
müstəqil,beynəlxalq qəzetinin üzvü və içtimai fəal
Rüfət Məmmədov



















